สาเหตุที่ เสื้อยืด ผ้าคอตตอนหดตัว​

ในส่วนของท่านที่ชอบใส่ เสื้อยืด เนื้อผ้าคอตตอน 100% หรือ ผ้าฝ้าย ปัญหาที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ก็คือปัญหา เสื้อยืด หด กันแทบทุกคน โดยเฉพาะเมื่อผ่าน การใส่เสื้อยืด  และการซักในครั้งแรก ซึ่งหลายคนอาจอยากทราบว่า ทำไม เสื้อยืด T-shirt ถึงหด ทำไมบางตัวถึง หดมาก หรือ หดน้อย มาดูกันเลยดีกว่า

ทั้งนี้ ใน การผลิตเสื้อยืด การยืดของเส้นใยฝ้าย เมล็ดฝ้ายไปเป็นผ้าผืนนำมาตัดเย็บเป็นเสื้อยืดให้เราใส่กันต้องผ่านหลายขั้นตอนหลายกระบวนการ และในทุกๆกระบวนการล้วนมีแรงดึงมากระทำกับเส้นใย โดยเฉพาะกระบวนการที่มีแรงดึงมากเส้นใยก็ยืดตัวมาก ทั้ง เส้นใยดิบ ก่อนจะนำเข้าเครื่องหมุนตีให้เส้นใยฟู ปั่นเป็นเส้นด้าย เข้าเครื่องทอเป็นผ้าผืน ดึงผ้าในกระบวนการตัด และนำไปเย็บเสื้อยืดเป็นตัว ๆ

สำหรับทุกกระบวนการข้างต้นล้วนทำให้เส้นใยเกิดการยืดตัวออกและไม่สามารถหดกลับได้เอง จนนำไปตัดเย็บเป็นเสื้อยืดก็ยังคงมีแรงดึงอยู่ในเส้นใยไม่หายไปไหน ถ้าคิดเป็นเปอร์เซ็นต์การยืดตัวของเส้นใยตลอดทั้งกระบวนการจะอยู่ระหว่าง 5 -10%

ในส่วนของการหดตัวของเส้นใยฝ้าย จากกระบวนการข้างต้น เส้นใยสามารถคืนสภาพหรือหดกลับได้ เมื่อถูกทำให้เปียก เพราะน้ำจะทำให้เส้นใยเกิดการพองตัว เหมือนเป็นการขจัดแรงดึงที่ค้างอยู่ออกจากเส้นใยฝ้าย นี่จึงเป็นคำตอบว่าทำไมในการซักเสื้อยืดครั้งแรก เมื่อเสื้อยืดถูกน้ำเสื้อจึงมีการหด

ด้านเปอร์เซ็นการหดตัวควรอยู่ที่เท่าไหร่ดี อ่านมาถึงบรรทัดนี้คงทราบแล้วว่า เสื้อยืดเนื้อผ้าคอตตอน 100 % ซักแล้วต้องหด เพียงแต่ว่าจะหดมากหดน้อยหดกี่ % แน่นอนว่าการหดตัวยิ่งน้อยเท่าไหร่ก็ยิ่งดี แต่การทำให้ % การหดตัวน้อยก็ต้องมีต้นทุนในการควบคุมจัดการเพิ่มเข้าไปในกระบวนการผลิต ดังนั้นสำหรับโรงงานผลิตที่ได้มาตราฐานจะพยายามควบคุมอยู่ที่ไม่เกิน 5% ส่วนโรงงานที่ไม่สามารถควบคุม % การหดได้เมื่อนำไปซักอาจหดมากถึง 10 %

แต่จะรู้ได้อย่างไรว่าเสื้อยืดที่ซื้อจะหดมากน้อยแค่ไหน การดูด้วยตาหรือการสัมผัสโดยการดึงให้ยืดออกไม่สามารถจะรู้ได้เลยจนกว่าเราจะนำเสื้อตัวที่ซื้อมาวัดความกว้าง-ยาวก่อนซักและหลังซักแล้วมาเทียบกันจึงจะรู้เปอร์เซ็นการหด ดังนั้นคำแนะนำสำหรับผู้ที่กำลังหาร้านเสื้อยืดเพื่อนำมาใช้กับงานสกรีนเสื้อในปริมาณมาก แนะนำให้ซื้อมาเป็นตัวอย่าง แล้วลองซักเพื่อหาเปอร์เซ็นการหดตัว หากอยู่ในช่วงไม่เกิน 5% ก็ถือว่าอยู่ในค่ามาตราฐาน

อย่างไรก็ตาม คำถามที่ว่า เสื้อยืด Cotton 100 % ไม่หดมีไหม เสื้อยืดที่ซักแล้วไม่หดเลยคงแทบไม่มี แต่หากหดน้อยมาก ๆ 1-2% ก็พอจะมีบ้างใน เสื้อยืด เกรดบนสำหรับนำไปทำเสื้อแบรนด์เนมที่สามารถตั้งราคาขายได้สูง เพราะในขั้นตอนการผลิตต้องนำไปผ่านกระบวนการทำให้ผ้าหดตัว คืนสภาพเส้นใย ก่อนที่จะนำไปตัดเย็บคือนำไปผ่านกระบวนทำให้ผ้าเปียกก่อนแล้วนำเข้าเครืองรีดให้เส้นใยเรียงตัวแน่นเป็นระเบียบ แล้วนำไปผ่านเครื่องเป่าลมทำให้ผ้าแห้ง โดยกระบวนการนี้ก็คือการคืนสภาพเส้นใยหรือทำให้มันหดก่อนที่จะนำผ้าไปตัดเย็บ

อนึ่ง เส้นยืด คอตตอน เนื้อผสม การผสมเส้นใยอื่นลงไปในเส้นใยฝ้าย ก็เป็นอีกวิธีหนึ่งในการลดเปอร์เซ็นการหดตัวของเส้นใย ซึ่งเส้นใยที่ผสมก็มีอยู่ด้วยกันหลากหลายเส้นใย อาทิ ผ้าคอตตอนผสมกับใยสังเคราะห์ หรือคอตตอนผสมเส้นใยสแปนเนส โดยการผสมเส้นใยอื่น ๆ เพื่อลด % การหดตัวและเพิ่มคุณสมบัติเด่นตามแต่เส้นใยที่นำมาผสม แต่คุณสมบัติเด่นของคอตตอนในด้านความใส่สบายก็ย่อมถูกลดทอนไปด้วยเช่นกัน

​